Ostatni czas

Stał w ciasnej celi, przy maleńkim oknie. Jego twarz, przemęczona i naznaczona podskórnymi naroślami, odbijała się w szybie. Patrzył na swoje oblicze, próbował oswoić się z nim. Jednak nie potrafił, nie chciał. Wolał cieszyć się widokiem kościoła św. Łazarza i drzew rosnących wokół niego.

Dość długo rozmyślał o spacerze, lecz potem przypomniał sobie nagle o zakazie. Zerknął więc tylko na szatę, drewniaki na nogach i kołatkę leżącą na stole. Wszystkie te rzeczy były dla niego wciąż obce. Nic dziwnego, przecież nadal pamiętał inny świat, spoza budynku leprozorium.

Od rana nie milkły dzwony kościelne i coraz więcej wiernych cisnęło się bliżej ołtarza. Każdy był ciekaw, na własne oczy chciał zobaczyć, jak na czarnym suknie klęczy człowiek okryty żałobnym kirem.

– Czy kto widział Arnulf, gdy zarazę roznosił? – spytał ksiądz, kiedy cała świątynia zapełniła się ludźmi.

– Ja widziała… – odezwała się kobieta w tłumie. – Ja!

– Powiadaj natychmiast, jak to było! Ino prawdę mów!

– Jak mój chłop konia był podkuwać, to Arnulf całe wiadro gorącego na siebie wylał. Potem drugie wiadro, co w nim ręce ochlapał, wylał na kompost, ten za kuźnią. Mgła się wtedy zrobiła, taka jakaś…

– Jaka?

– Inna i wielka była… A on, znaczy Arnulf, stał i stał… Wiater pchał tę mgłę na niego i pchał…

– Prawda to? – spytał kapłan, patrząc na kowala.

Arnulf milczał. Dawno temu przyzwyczaił się do warunków panujących w kuźni i nie zwrócił uwagi na to, kiedy poparzył ręce i nie poczuł przy tym bólu.

– Więc winnyś jest, skoro ci nawet mowę odjęło! – stwierdził ksiądz, po czym przemówił do zgromadzonych w kościele ludzi. – Pan Bóg gniew swój okazuje za nasze grzechy, które przed nim ukrywamy, jak Arnulf. Ale Wszechmogący jest też dla nas miłosierny… Dawnoż to było, gdy słońce nam zakrył, a na ziemię chłód zrzucił, jakby jesienią przestrogę nam dając?¹ Pan w swej miłości zesłał nam tegoż grzesznego, byśmy wspólnie osądzili go po jego czynach. Czy godzi się zatem żyć w nieczystości, przeciw prawom natury występować i wodę z diabelskiego kotła czerpać, by na świat rozpuszczać straszną chorobę?²

Ludzie patrzyli spode łba na winnego roznoszeniu zarazy.

– Nie godzi się! Nie godzi! – krzyczeli.

– Słyszmy więc, co Pan Bóg nakazuje, błagajmy go o przebaczenie grzechów swoich i bliźniego, módlmy się o dostąpienie bram Królestwa Niebieskiego. Amen. – Kapłan skończywszy mówić, podszedł do Arnulfa i wybrał z woreczka garść cmentarnej ziemi. – Umrzyj dla świata, zmartwychwstań w Bogu – rzekł, posypując nią głowę kowala. – A teraz wstań, by opuścić Przybytek Pański.

Wszyscy w milczeniu czekali aż ksiądz pogasi świece i ruszy procesja na przykościelny cmentarz, gdzie Arnulf przejdzie przez grób, by odejść na zawsze za Bramę Oławską.

Wiatr poruszył liśćmi drzew, chwilę później rozpadał się deszcz.

Mężczyzna usłyszawszy stukanie, odwrócił się i spojrzał w stronę drzwi. Stał w nich młody zakonnik.

– Pora zjeść – rzekł, po czym nałożył do miski kilka śledzi i kromek ciemnego chleba.

Arnulf ukłonił się w podzięce, usiadł na stołku i powoli jadł rękami. Mocno ściskał w dłoniach jedzenie, nie czując nic pod palcami. Od czasu do czasu patrzył na fragment zachmurzonego nieba nad kościołem i hospicjum. Płakał.

Tak godził się odejść jeden z ostatnich trędowatych tamtego kwietnia, roku pańskiego 1540.

Przypisy:
1. Na 7 kwietnia 1540 r. Mikołaj Kopernik przewidział wystąpienie częściowego zaćmienia słońca.
2. Od XIV do XVIII w. w Europie panowało przekonanie, że wszelką zarazę (trąd, cholerę) wywołuje mycie się w ciepłej wodzie. Ciepła woda rozszerzając pory miała doprowadzać do wchłonięcia morowego powietrza, unoszącego się nad różnymi odpadkami roślinnymi i zwierzęcymi.

Źródła:
1. Praca zbiorowa „Kościół św. Łazarza we Wrocławiu”, [online], Wikipedia, ostatnia aktualizacja 04.07.2015 r., dostęp w Internecie: Adres do żródła.
2. Praca zbiorowa „Zakon rycerzy św. Łazarza”, [online], Wikipedia, ostatnia aktualizacja 08.08.2015 r., dostęp w Internecie: Adres do źródła.
3. Praca zbiorowa „Trąd”, [online], Wikipedia, ostatnia aktualizacja 22.08.2015 r., dostęp w Internecie: Adres do żródła.
4. Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, „Patroni trędowatych”, [online], Frombork.art.pl, ostatnia aktualizacja nieznana, dostęp w Internecie: Adres do żródła.
5. Jarosław Włodarczyk „Mikołaj Kopernik i zaćmienia”, [online], Wyborcza.pl, ostatnia aktualizacja 27.03.2008 r., dostęp w Internecie: Adres do żródła.
6. Michał Nowak „Cztery wieki bez kąpieli. Co wepchnęło nas do wanny?”, [online], Polskie Radio.pl, ostatnia aktualizacja 23.07.2015 r., dostęp w Internecie: Adres do zródła.